مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مدیریت درد و روان درمانی حمایتی بر کاهش درد ترک سوء مصرف کنندگان ترامادول انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح (پیش آزمون- پس آزمون) با گروه کنترل بود. از میان افراد سوء مصرف کنندگان ترامادول مراجعه کننده مرکز ترک اعتیاد شفا در سال 1393 به طور در دسترس انتخاب در سه گروه مساوی (دو گروه آزمایش و یک گروه شاهد) گمارده شدند. برای گروه اول درمان آموزش مدیریت درد و گروه آزمایش دوم روان درمانی حمایتی در 7 جلسه 90 دقیقه ای اجرا شد. از پرسشنامه درد مک گیل در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس Mancova استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین نمرات درد در بین دو گروه آزمایش تفاوت معنی دار مشاهده نشد اما بین دو گروه با گروه کنترل در متغیرهای بالا تفاوت معنی داری وجود داشت. نتایج از تاثیر دو روش درمانی (مدیریت درد و روان درمانی حمایتی) بر کاهش درد حمایت می کند و توجه به این دو روش برای کنترل درد ترک اعتیاد از اهمیت خاصی برخوردار است.نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق پیشنهاد می گردد در مراکز ترک اعتیاد و جهت کاهش درد معتادان در حال ترک از روش های درمانی مدیریت درد و روان درمانی حمایتی استفاده گردد.

هدف: هدف این پژوهش بررسی نقش عوامل موثر در ترک اعتیاد بود تا با شناسایی این عوامل بتوان برنامه های پیشگیرانه و بازپرورانه متناسب را برای افراد معتاد تدارک دید.روش: این پژوهش از نوع پس رویدادی و علی مقایسه ای است. جامعه آماری تمام معتادین مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهرستان کهنوج بود و نمونه آماری آن متشکل از افراد داوطلب مراجعه کننده به مرکز ترک اعتیاد یاران بود. ابزار پژوهش پرسشنامه هوش هیجانی بار - آن، پرسشنامه مرزهای خانوادگی و فرم اطلاعات جمعیت شناختی شرکت کنندگان بود.یافته ها: یافته ها نشان داد که مرزهای خانوادگی بهنجار، هوش هیجانی بالاتر و مصرف تریاک در مقایسه با مصرف ماده شیشه و کراک در ترک اعتیاد نقش دارند، اما مرزهای خانوادگی گسسته، باعث برگشت اعتیاد در مصرف کنندگان ماده شیشه و کراک می شوند. عواملی که در ترک اعتیاد نقش نداشتند شامل وضعیت تاهل و سطح تحصیلات می شدند.نتیجه گیری: نتایج این بررسی بیانگر نقش و اهمیت متغیرهای خانواده، هوش هیجانی و نوع مواد در ترک اعتیاد است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه شدت حافظه اعتیاد و خود کنترلی در ترک اعتیاد موفق و ناموفق صورت گرفت. روش: در این مطالعه علی-مقایسه ای، جامعه آماری پژوهش شامل مردان مراجعه کننده به کلینیک های ترک اعتیاد شهر رشت (ناحیه یک) در سال 1397 بودند. از این بین، 45 فرد موفق در ترک اعتیاد (بیش از 2 سال) و 45 فرد ناموفق در ترک اعتیاد با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند. به منظور جمع آوری داده ها، از مقیاس شدت حافظه اعتیاد (چن و همکاران، 2018) و نسخه کوتاه مقیاس خود کنترلی (تانجنی و همکاران، 2004) استفاده شد. در انتها، تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری انجام گرفت. یافته ها: بر طبق نتایج بدست آمده، سطوح شدت حافظه اعتیاد و خودکنترلی در افراد موفق و ناموفق در ترک اعتیاد متفاوت بود (0/01> p). به بیانی دیگر، افراد موفق در ترک اعتیاد در مقایسه با افراد ناموفق در ترک اعتیاد، نمرات پایین تری در شدت حافظه اعتیاد و نمرات بالاتری در خود کنترلی کسب کردند (0/01> p). نتیجه گیری: بر اساس نتایج، شدت حافظه اعتیاد و خودکنترلی عواملی برجسته ای در ترک اعتیاد هستند که در ترک موفق اعتیاد می توانند موثر واقع می شوند. بر این اساس، می توان با طراحی مداخلاتی در راستای کاهش شدت حافطه اعتیاد و افزایش خودکنترلی معتادان، موفقیت در ترک اعتیاد را افزایش داد.

زمینه و هدف: مصرف مواد روانگردان و پدیده ناخوشایند اعتیاد تحت تاثیر عوامل مختلف فردی و اجتماعی در افراد بروز می نماید و بر زندگی فردی و اجتماعی فرد معتاد اثر می گذارد. لزوم توجه به این پدیده ناخوشایند باعث شد تا در این پژوهش به تعیین عوامل تاثیرگذار بر اعتیاد و ترک اعتیاد معتادان خودمعرف پرداخته شود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی مقطعی از بین معتادان خود معرف مراجعه کننده به کلینیک ترک اعتیاد بهزیستی سبزوار، بر حسب تصادف 456 نفر انتخاب شدند که پرسشنامه طراحی شده متناسب با اهداف توسط مددکار مربوطه در طی مطالعه پرونده و مصاحبه تکمیل گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری مجذور کای و تی استیودنت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در این مطالعه از بین 456 نفر نمونه، 394 نفر (86.4 درصد) مرد و 62 نفر (13.6 درصد) زن بودند. میانگین سن مردها 10.7±37.4 سال و زن ها 13.4± 41.79 بود. در گرایش به اعتیاد در مردها، به ترتیب دوست و همکار 46 درصد و افراد غریبه 42 درصد و در زنان، خانواده و بستگان 40 درصد و افراد غریبه 30 درصد نقش داشتند که این تفاوت معنادار بین زن و مرد می باشد (P<0.05). حدود 80 درصد افراد بیسواد و یا کم سواد می باشند. 38.8 درصد مردان اولین مصرف را در محل کار و 87.10 درصد زنان در منزل تجربه کرده اند. 63 درصد شهرنشینان و 76 درصد روستاییان شخصا تصمیم به ترک گرفته اند، حال آن که نقش همسران افراد شهرنشین در ترک اعتیاد فرد (12.5 درصد) و به مراتب بیشتر از روستاییان 2.8) درصد) بوده است. افراد مجرد، بیوه و مطلقه سابقه ترک قبلی داشته اند اما 59 درصد متاهلین دارای چنین سابقه ای نبوده اند (P<0.05).نتیجه گیری: با توجه به یافته های این مطالعه خانواده، همسر، دوست و همکار هم در اعتیاد و هم ترک اعتیاد از عوامل شایع بوده اند.

1هدف: هدف پژوهش حاضر ترسیم الگوی کارکردی ناب از مراکز ترک اعتیاد در ایران بود. روش: روش پژوهش حاضر کیفی مبتنی بر روش داده­ بنیاد نوظهور بود. جامعه پژوهش شامل افراد مراجعه ­کننده به مراکز ترک اعتیاد، مدیران و رئیس ­های مراکز ترک اعتیاد، مددیارانِ این مراکز و متخصصان حوزه اعتیاد بودند. براساس نمونه ­گیری هدفمند از نوع نظری و با استفاده از تکنیک اشباع داده­ ها، 37 نفر انتخاب شدند. جمع ­آوری داده ­ها با روش مصاحبه عمیق نیمه ­ساختاریافته و تحلیل داده ­ها با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام گرفت. یافته­ ها: یافته ­های پژوهش حاکی از آن بود که الگوی ناب کارکردی مراکز ترک اعتیاد دارای سه کارکرد اساسی نهادی، اداری و فنی است. کارکردهای نهادی شامل حمایت ­های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بود. کارکردهای اداری شامل مدیریت منابع انسانی، مدیریت مالی اثربخش، جو اعتماد سازمانی و نظارت دقیق بر سازوکارهای سازمانی بود. در نهایت، کارکردهای فنی شامل سم ­زدایی توام با احترام، مهارت­ آموزی حرفه ­ای و مشاوره حرفه­ ای برای فرد مبتلا به اعتیاد و خانواده ­ها بود. نتیجه ­گیری: الگوی نابِ برآمده از داده ­های پژوهش نشان از آن دارد که مشارکت ­کنندگان در پژوهش، ناکارآمدی مراکز ترک اعتیاد را بنیادین می­ دانند که ریشه­ های اجتماعی دارد و دلیل این امر این است که در ترسیم الگوی ناب همواره خواهان جلب حمایت ­های نهادی هستند.

سابقه و هدف: گسترش اعتیاد در میان اقشار مختلف جامعه، منجر به تاسیس درمانگاه های ترک اعتیاد در 28 استان کشور در سال 1378 گردید. با توجه به اهمیت شناخت علل اقدام به ترک اعتیاد و در نتیجه ارتقای عملکرد این درمانگاه ها و افزایش مراجعه به آنها، مطالعه حاضر در سال های 80-1379 با هدف تعیین عوامل مرتبط با اقدام به ترک اعتیاد انجام گرفت.مواد و روش ها: تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی، بر روی کلیه نمونه هایی صورت پذیرفت که به صورت داوطلبانه به کلینیک مراجعه می کردند. عوامل مرتبط در چهار قلمرو خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی و فردی بوده و نیز نوع ماده مصرفی، مدت اعتیاد و ... بررسی و ثبت گردید. پرسش نامه به روش اعتبار محتوایی سنجش شد و مورد قضاوت آماری قرار گرفت.یافته ها: 32 نفر معتاد بررسی شدند که 59 درصد مرد و در سنین 9.3±37 سال بودند. 37.5 درصد افراد سابقه اعتیاد در خانواده داشتند. سن شروع اعتیاد 20±7.7 سال و مدت اعتیاد 9.9±17 سال بود.  2/3آنها معتاد به تریاک بوده و در 78% موارد، مشوق برای ترک اعتیاد «دیگران» بودند. هزینه اعتیاد ماهیانه آنها، 1/5 درآمد ماهیانه بود و مهم ترین عوامل برای اقدام به ترک اعتیاد، ترس از آبروریزی، از دست دادن شغل و کشیده شدن به کارهای خلاف قانون بود. طول مدت اعتیاد یا طول مدت اقدام به ترک اعتیاد در افراد دارای سابقه اعتیاد در خانواده، به طور معنی داری نسبت به سایرین بیشتر بود.نتیجه گیری و توصیه ها: زمینه های اجتماعی مهمترین عوامل مرتبط با اقدام به ترک اعتیاد هستند. انجام این تحقیق تجربی برای تعیین تاثیر تقویت زمینه های مذکور در ترک اعتیاد پیشنهاد می شود.